TS. Nguyễn Văn Đính: Người dân sẽ là người hưởng lợi đầu tiên từ trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia

Chia sẻ tại Hội thảo “Thị trường bất động sản Việt Nam: Nhận diện những vấn đề bất cập và giải pháp” chiều 16/10, TS. Nguyễn Văn Đính – Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), cho rằng, trong nhiều năm qua, các hoạt động giao dịch bất động sản ở Việt Nam đang bị “phân mảnh và chồng chéo” nghiêm trọng. Mỗi cơ quan từ tài nguyên môi trường, xây dựng, quy hoạch đến ngân hàng, thuế... đều nắm giữ một phần dữ liệu riêng, dẫn đến quy trình giao dịch phức tạp, mất thời gian và tốn kém cho người dân.

“Hiện nay, mỗi đơn vị có một cụm dữ liệu riêng, không liên thông, không giải quyết chung được vấn đề. Thị trường vì thế cồng kềnh, kém linh hoạt, làm chậm cả quản lý nhà nước lẫn hoạt động của người dân”, ông Đính nêu rõ.

Từ thực tế đó, Đề án Trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia được xây dựng nhằm tạo ra một đầu mối dữ liệu thống nhất toàn quốc, liên thông giữa các bộ ngành như Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Tài chính, Ngân hàng, Tư pháp… Hệ thống này không chỉ là nơi lưu trữ, mà còn là công cụ điều tiết, xác minh và giám sát giao dịch theo thời gian thực.

TS. Nguyễn Văn Đính nhấn mạnh, khi trung tâm đi vào hoạt động, người dân chỉ cần thực hiện giao dịch tại một đầu mối duy nhất. Thay vì phải chạy đi hàng loạt cơ quan để hoàn tất các khâu công chứng, thuế, xác nhận đất đai, quy hoạch…, mọi dữ liệu sẽ được kết nối và xác thực tự động qua trung tâm.

“Trung tâm có nhiệm vụ liên hệ, xác minh và kết nối với các cơ quan chức năng. Sau khi hoàn tất, người dân nhận kết quả với xác nhận pháp lý rõ ràng. Khi đó, Nhà nước sẽ là bên chịu trách nhiệm pháp lý cho bất động sản đó, không còn chuyện người dân phải đi xin xác nhận từng nơi”, ông Đính nói.

Nếu hạ tầng dữ liệu được chuẩn hóa và đồng bộ, một giao dịch bất động sản có thể hoàn tất trong một ngày, thay vì kéo dài hàng tuần, hàng tháng như hiện nay.

Trước lo ngại việc hình thành trung tâm mới có thể làm “mất vai trò” của các cơ quan quản lý khác, ông Đính khẳng định: Đề án không xóa bỏ chức năng của bất kỳ đơn vị nào, mà chỉ thay đổi phương thức vận hành, giúp họ làm việc hiệu quả và minh bạch hơn.

“Các cơ quan vẫn thực hiện đúng chức năng của mình, nhưng không cần duy trì bộ máy hành chính cồng kềnh ở từng nơi. Trung tâm này làm nhiệm vụ thay mặt họ tiếp nhận, xác minh và kết nối dữ liệu. Nhờ vậy, vừa giảm nhân sự, vừa tiết kiệm chi phí cho toàn hệ thống”, ông nói.

Người dân hưởng lợi đầu tiên

Một trong những lợi ích lớn nhất, theo ông Đính, là người dân sẽ được hưởng lợi đầu tiên khi trung tâm đi vào vận hành. Việc hợp nhất dữ liệu giúp cắt giảm hàng loạt chi phí hành chính, nhân sự, giấy tờ và thời gian, từ đó giảm gánh nặng tài chính cho người mua bán bất động sản.

“Khi bộ máy không còn phải vận hành nhiều tầng nấc, chi phí sẽ giảm đáng kể. Người dân chỉ cần trả một khoản nhỏ hơn nhiều so với hiện nay, trong khi dữ liệu vẫn được các cơ quan chức năng xác thực và nhận lại phần phí hợp lý”, ông phân tích.

Trong quá trình nghiên cứu, đoàn công tác của Bộ Xây dựng và VARS đã khảo sát mô hình tương tự tại Trung Quốc. Tại đây, một khách hàng chỉ cần chọn bất động sản trên hệ thống điện tử, đăng ký giao dịch, hoàn tất xác minh thuế, đất đai, quy hoạch, công chứng, và chỉ sau 3 tiếng đã được gọi đến nhận sổ đỏ mang tên mình.

“Đó là quy trình mà Việt Nam chưa bao giờ có. Nhưng nếu hệ thống dữ liệu và hạ tầng được chuẩn chỉ, sự phối hợp giữa các cơ quan nhuần nhuyễn, chúng ta hoàn toàn có thể làm được”, ông Đính nhận định.

Theo TS. Nguyễn Văn Đính, Viettel là đơn vị có kinh nghiệm và năng lực trong xây dựng hạ tầng dữ liệu quốc gia, hiện đang tham gia vào việc thiết kế và triển khai hệ thống cho đề án này. Sự tham gia của doanh nghiệp công nghệ lớn giúp bảo đảm tính an toàn, bảo mật và khả năng kết nối liên ngành, mở đường cho việc vận hành đồng bộ trên toàn quốc.

“Chúng tôi tin tưởng đây là chương trình có tính khả thi cao. Nếu được triển khai đúng lộ trình, trung tâm giao dịch bất động sản quốc gia sẽ trở thành bước ngoặt trong minh bạch hóa thị trường, tinh gọn bộ máy và cải cách thể chế mạnh mẽ”, ông Đính nhấn mạnh.