Từ Bangkok đến New York: Nhà đầu tư toàn cầu đổ xô săn vàng giá rẻ sau cú sập lớn nhất thập kỷ

Theo bà Nicky Shiels, Giám đốc Nghiên cứu tại công ty tinh luyện kim loại quý MKS Pamp SA, vàng là “một giao dịch quá đông đúc, bị đẩy lên quá mức xét theo mọi chỉ số kỹ thuật”. Trong báo cáo gửi khách hàng ngày 6/10, bà cảnh báo rằng thị trường đang quá nóng. Đến thứ Hai tuần này, khi giá vàng tăng vọt lên gần 4.400 USD/ounce, ông Marc Loeffert, nhà giao dịch của Heraeus Precious Metals, tiếp tục nhận định kim loại quý này “đang bị mua quá mức”.

Cuộc “thanh lọc” đã đến trong tuần trước. Giá vàng giảm tới 6,3% vào thứ Ba, mức giảm mạnh nhất kể từ năm 2013, và duy trì đà mất giá cho đến phiên cuối tuần, khép lại ở 4.113,05 USD/ounce. Tính theo tuần, mức sụt 138,77 USD là một trong những cú giảm lớn nhất lịch sử.

Câu hỏi đặt ra: đây có phải là bước ngoặt trong chu kỳ tăng giá nhiều năm của vàng, hay chỉ là một nhịp điều chỉnh tạm thời? Tại Phố người Hoa ở Bangkok, trung tâm giao dịch vàng lớn nhất Thái Lan, bà Sunisa Kodkasorn, 57 tuổi, công nhân một nhà máy dệt, khẳng định: “Vàng là khoản đầu tư tốt nhất. Chúng tôi gom toàn bộ tiền tiết kiệm và đến mua ngay khi biết giá giảm”.

Bà không phải người duy nhất có niềm tin đó. Từ Singapore đến Mỹ, các đại lý đều cho biết họ chứng kiến làn sóng người mua tranh thủ “bắt đáy” trong tuần qua. Tuy nhiên, nỗ lực của bà Kodkasorn không thành công vì loại thỏi vàng phù hợp với khả năng tài chính của bà đã được bán hết.

Trong khi đó, một “cơn sốt vàng” khác lại đang diễn ra cuối tuần này tại Kyoto, nơi gần 1.000 nhà giao dịch, môi giới và nhà tinh luyện vàng chuyên nghiệp hội tụ để tham dự Hội nghị Kim loại Quý thường niên lớn nhất thế giới. Dù từng tỏ ra thận trọng trước đợt tăng giá vừa qua, giới chuyên môn vẫn tỏ rõ sự hứng khởi: số lượng người tham dự năm nay đạt mức cao kỷ lục.

Theo bà Shiels, người từng cảnh báo từ hai tuần trước khi giá đạt đỉnh, “mọi thị trường giá lên đều cần một giai đoạn điều chỉnh lành mạnh để loại bỏ sự hưng phấn thái quá và đảm bảo chu kỳ tăng trưởng bền vững. Giá vàng sẽ sớm đi vào quỹ đạo tăng ổn định hơn”.

Giá vàng đạt đỉnh 4.381 USD/ounce vào cuối phiên giao dịch thứ Hai. Điều đặc biệt là sự sụt giảm sau đó gần như chỉ giới hạn trong thị trường kim loại quý, trong khi các thị trường lớn khác như chứng khoán, trái phiếu Kho bạc Mỹ hay dầu mỏ hầu như không bị ảnh hưởng trong ngày thứ Ba khi vàng lao dốc.

Không có nguyên nhân cụ thể nào được xác định rõ ràng. Một số nhà giao dịch cho rằng do các quỹ phòng hộ chốt lời, số khác lại nhắc đến việc các ngân hàng Trung Quốc bán ra.

Dù nguyên nhân trực tiếp còn tranh cãi, cú giảm này vốn đã được giới chuyên gia vàng dự đoán từ lâu, sau khi giá kim loại quý này (vốn đã liên tiếp lập đỉnh mới trong năm) tiếp tục tăng thêm 30% chỉ trong vòng hai tháng.

Trên thị trường hợp đồng tương lai vàng Comex (New York), lượng giao dịch quyền chọn bán tăng lên mức cao nhất so với quyền chọn mua kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Một giám đốc quỹ chuyên về hàng hóa cho biết ông thất vọng vì, dù là người ủng hộ vàng dài hạn, ông lại đặt cược vào đợt điều chỉnh quá sớm nên không tận dụng được hết đà tăng.

Dẫu vậy, thật khó để tìm thấy ai bi quan với vàng trong giới phân tích kim loại quý. Hầu hết các dự báo trong hai năm qua đều lạc quan, dù không ai ngờ mức tăng lại vượt xa dự tính. Trong khảo sát đầu năm của Hiệp hội Thị trường Vàng London (LBMA), gần như tất cả chuyên gia đều dự báo giá vàng tăng, nhưng không ai nghĩ nó có thể vượt 3.300 USD/ounce trong năm 2025.

Ông Gregory Shearer của JPMorgan Chase & Co. nhận định: “Việc nhà đầu tư chốt lời và giảm rủi ro sẽ được bù đắp bởi nhu cầu mua vào từ các Ngân hàng Trung ương và người mua vàng vật chất khác, qua đó giúp hạn chế mức giảm”.

Tuy nhiên, lịch sử thị trường vàng cho thấy cần thận trọng. Tháng 9 năm 2011, khi vàng đạt 1.921 USD/ounce trước khi quay đầu giảm, phần lớn nhà giao dịch và nhà phân tích tham dự hội nghị LBMA khi đó đều cực kỳ lạc quan. Thực tế, phải mất chín năm sau, vàng mới lấy lại được mức giá đó.

Đợt tăng giá hiện nay chủ yếu được thúc đẩy bởi làn sóng mua vàng của các ngân hàng trung ương, xu hướng này tăng mạnh sau khi Ngân hàng Trung ương Nga bị áp lệnh trừng phạt vào năm 2022, cùng với lo ngại về mức nợ công khổng lồ toàn cầu.

Ông Shearer của JPMorgan cảnh báo rằng việc các ngân hàng trung ương có thể giảm mua vào là rủi ro lớn nhất đối với kịch bản tăng giá của ông, vốn dự báo giá vàng trung bình sẽ vượt 5.000 USD/ounce vào quý IV năm tới.

Song, đợt tăng giá gần đây nhất (bùng nổ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) bà Lisa Cook) lại được tiếp sức mạnh mẽ bởi dòng tiền từ nhà đầu tư cá nhân. Các cửa hàng vàng bán hết hàng, trong khi lượng vốn đổ vào các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) tăng kỷ lục.

Tại các trung tâm mua vàng lớn trên thế giới, đợt sụt giá tuần trước dường như không làm giảm sức mua. Một số đại lý cho biết lượng khách có giảm nhẹ sau hai tháng giao dịch sôi động, nhưng nhiều nơi lại ghi nhận doanh số kỷ lục.

Ông Pete Walden, Phó Tổng Giám đốc BullionStar (Singapore), chia sẻ: “Thứ Ba vừa qua là ngày bận rộn nhất từ trước đến nay. Ngay từ khi mở cửa đã có hàng dài người chờ mua, số người mua nhiều hơn bán rất rõ rệt. Tôi nghĩ phần lớn họ coi đây là cơ hội mua vào khi giá giảm”.

Tại Mỹ, ông Stefan Gleason, Giám đốc công ty Money Metals Exchange LLC, cho biết doanh nghiệp của ông “nhận được nhiều đơn hàng săn hàng giá rẻ hơn mức có thể xử lý”.

Còn tại khu Ginza sang trọng ở Tokyo, một sinh viên Việt Nam khoảng ngoài 20 tuổi, đang sinh sống tại Nhật gần 10 năm, tìm đến cửa hàng của Tanaka Precious Metal Group Co. với mong muốn mua một thỏi vàng nhỏ.

Anh chia sẻ: “Tôi tin rằng giá vàng sẽ tiếp tục tăng trong dài hạn. Đợt giảm này là cơ hội tốt để mua vào”.