Tự tin cắt dầu Nga, một khách hàng lâu năm bất ngờ bị ‘gõ cửa’ đòi nợ gần 300 triệu USD

Sau khi dứt hoàn toàn với dầu Nga, tập đoàn năng lượng Orlen của Ba Lan – đơn vị tiếp quản công ty khí đốt Nhà nước PGNiG năm 2022 – lại đang vướng vào một tranh chấp pháp lý lớn với chính đối tác cũ Gazprom. Cuộc chiến này có thể khiến Orlen phải trả hàng trăm triệu USD cho nguồn khí đốt từng nhập từ Nga.

Theo thông báo mới nhất từ Orlen, tòa trọng tài quốc tế tại Stockholm đã ra phán quyết cho phép tập đoàn năng lượng Gazprom điều chỉnh tăng giá khí đốt mà họ cung cấp cho Ba Lan trong giai đoạn từ năm 2018 đến thời điểm thay đổi giá tiếp theo vào năm 2020 và 2021.

Phán quyết này được đưa ra hôm 1/7, dựa trên tranh chấp kéo dài liên quan đến mức giá áp dụng từ năm 2017 đến 2022.

Ước tính Orlen có thể phải thanh toán cho Gazprom khoảng 290 triệu USD, dù tòa án không yêu cầu phía Orlen phải trả tiền ngay lập tức. Thay vào đó, hai bên sẽ cần tự đàm phán các điều khoản thanh toán. Tuy nhiên, Orlen khẳng định họ không thể thực hiện bất kỳ giao dịch tài chính nào với Gazprom do đang tuân thủ các lệnh trừng phạt hiện hành.

Công ty cho biết: “Orlen tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật và các biện pháp trừng phạt hiện nay, trong đó cấm mọi khoản thanh toán liên quan đến phán quyết này”.

Tranh chấp pháp lý giữa hai bên chưa dừng lại ở đây. Tòa trọng tài dự kiến sẽ tiếp tục xem xét các yêu cầu liên quan đến mức giá khí đốt trong giai đoạn 2021–2022, cũng như khiếu nại phát sinh từ việc Gazprom ngừng cung cấp khí đốt cho Ba Lan vào năm 2022.

Gazprom hiện đang đối mặt với hàng loạt vụ kiện từ các khách hàng châu Âu, với tổng giá trị bồi thường ước tính lên tới 20,5 tỷ USD.

Trong khi đó, Orlen đã tiến thêm một bước trong chiến lược tách rời hoàn toàn khỏi năng lượng Nga. Tuần này, tập đoàn chính thức chấm dứt hợp đồng dầu mỏ cuối cùng với Rosneft – hợp đồng kéo dài 12 năm, vận chuyển dầu qua đường ống Druzhba tới nhà máy lọc dầu tại Litvinov (Cộng hòa Czech). Đây chính thức là dấu chấm hết cho hoạt động nhập khẩu dầu Nga trong toàn bộ hệ thống của Orlen.

Không chỉ dừng lại ở việc cắt hợp đồng, Orlen cũng đã nâng cấp nhà máy lọc dầu Litvinov – vốn trước đây chỉ xử lý dầu pha chế theo chuẩn Nga – để có thể tiếp nhận nhiều loại dầu thô hơn, từ đó mở rộng khả năng tiếp cận nguồn cung toàn cầu.

Từ tháng 3/2023, Orlen đã ngừng nhập dầu Nga cho các nhà máy tại Ba Lan và Lithuania. Nhưng công ty con Unipetrol tại Cộng hòa Czech vẫn tiếp tục nhận dầu từ Nga theo hợp đồng cũ, thậm chí khối lượng còn tăng lên trong năm ngoái, cho đến khi hợp đồng hết hạn vào thời điểm hiện tại.

Thiên Kim - nguoiquansat.vn

Theo Thị trường tài chính