VinSpeed, Thaco muốn làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Bộ Xây dựng chỉ đạo nóng

Trước loạt đề xuất đầu tư vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam từ khu vực tư nhân, Bộ Xây dựng vừa có văn bản số 4986 đề nghị các doanh nghiệp khẩn trương rà soát, hoàn thiện hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định tại Điều 33 và Điều 34 của Luật Đầu tư. Đây là cơ sở để các Bộ, ngành tổng hợp, báo cáo Thủ tướng xem xét triển khai các bước tiếp theo.

Theo Bộ Xây dựng, đến nay, Chính phủ và các Bộ, ngành đã tiếp nhận đề xuất đầu tư từ một số doanh nghiệp, trong đó nổi bật là CTCP Đầu tư và Phát triển đường sắt tốc độ cao VinSpeed (thuộc Vingroup) và CTCP Tập đoàn Trường Hải (Thaco). Ngoài ra còn có Liên danh Mekolor – Great USA, CTCP Xây dựng Thăng Long Quốc gia và CTCP Vận tải Đường sắt Việt Nam. Tuy nhiên, tất cả mới dừng ở bước đề xuất sơ bộ, chưa có hồ sơ hoàn chỉnh theo quy định pháp luật.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam dự kiến có chiều dài 1.541km, tuyến đôi khổ 1.435mm, điện khí hóa, tốc độ thiết kế 350km/h, kết nối từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TP. HCM), đi qua 20 tỉnh, thành phố. Tuyến đường sẽ có 23 ga hành khách (cự ly trung bình khoảng 67 km/ga) và 5 ga hàng kết nối các đầu mối logistics lớn.

Tư vấn lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi tính toán tổng mức đầu tư toàn tuyến khoảng 67,34 tỷ USD. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tư nhân như VinSpeed và Thaco đều đưa ra phương án đầu tư khoảng 61,35 tỷ USD (tương đương 1,56 triệu tỷ đồng), trong đó chi phí giải phóng mặt bằng được tách thành dự án riêng do Nhà nước thực hiện.

Theo đề xuất của VinSpeed, doanh nghiệp sẽ thu xếp 20% tổng vốn đầu tư (tương đương 312.330 tỷ đồng) từ nguồn vốn chủ sở hữu và huy động hợp pháp, phần còn lại (80%) đề xuất được Nhà nước cho vay không lãi suất trong vòng 35 năm. Vingroup kỳ vọng có thể khởi công dự án trước tháng 12/2025 và hoàn thành toàn tuyến vào cuối năm 2030, thời gian thi công khoảng 5 năm. Doanh nghiệp cũng đang đàm phán với các đối tác từ Trung Quốc, Nhật Bản, Đức để chuyển giao công nghệ sản xuất đầu máy, toa xe và hệ thống điều khiển tại Việt Nam. VinSpeed đề xuất thời gian khai thác dự án lên tới 99 năm.

Trong khi đó, Thaco cũng đưa ra đề xuất tổng vốn đầu tư 61,35 tỷ USD, với cơ cấu 20% vốn tự có (khoảng 12,27 tỷ USD) và 80% còn lại vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ bảo lãnh vay vốn và hỗ trợ toàn bộ lãi suất vay trong 30 năm, với tài sản đảm bảo là toàn bộ công trình dự án. Thaco đề xuất chia dự án làm hai giai đoạn, hoàn thành toàn tuyến trong 7 năm, thời hạn vận hành 70 năm. Đồng thời, tập đoàn này đề xuất thành lập công ty dự án do Thaco nắm giữ tối thiểu 51% cổ phần, phần còn lại kêu gọi doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp Nhà nước (do Chính phủ chỉ định) tham gia góp vốn.

Về mặt công nghệ, cả hai doanh nghiệp đều cam kết áp dụng tiêu chuẩn quốc tế, hiện đại, với công nghệ điện khí hóa, tàu chạy trên ray và chủ trương nội địa hóa thiết bị thông qua chuyển giao công nghệ từ các đối tác ở châu Âu và châu Á.

Theo yêu cầu của Bộ Xây dựng, các doanh nghiệp cần hoàn thiện đầy đủ hồ sơ và gửi đến Bộ Tài chính, các bộ ngành liên quan trước ngày 18/6 để được tổng hợp, báo cáo Thủ tướng theo đúng quy trình.

Trước đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó nhấn mạnh chủ trương mở rộng sự tham gia của khu vực tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia. Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đồng hành cùng Chính phủ trong các lĩnh vực chiến lược như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị hay công nghiệp mũi nhọn. Các Bộ, ngành cơ bản bày tỏ sự ủng hộ đối với các đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam do doanh nghiệp trong nước trình lên.