Vướng loạt nút thắt ở cao tốc 20.000 tỷ đồng, Vingroup (VIC) đề xuất chuyển hình thức đầu tư, thanh toán bằng quỹ đất tại Đồng Nai

Liên danh Vingroup (HoSE: VIC) - Techtra đang triển khai thi công dự án thành phần 1 tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây, đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành, sau khi chính thức khởi công vào tháng 8/2025. Dự án được thực hiện theo hình thức PPP, với chiều dài hơn 124km, tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, dự án đã phát sinh nhiều khó khăn. Theo thông tin từ Báo Đồng Nai, đại diện doanh nghiệp dự án (Công ty TNHH Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành) cho biết nhà đầu tư đang đối mặt với các vướng mắc phát sinh từ những yếu tố khách quan sau ngày 1/7/2025.

Cụ thể, việc sáp nhập địa giới hành chính giữa các tỉnh, cùng với điều chỉnh quy hoạch giao thông tại Đồng Nai và Lâm Đồng, đã tác động đáng kể đến phương án tài chính cũng như khả năng huy động vốn của dự án.

Trên cơ sở đó, ngày 8/10/2025, Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) - đơn vị được đề nghị thu xếp vốn cho dự án thành phần 1 - đã có văn bản yêu cầu làm rõ một số nội dung liên quan. Techcombank chỉ ra những rủi ro về khả năng thu hồi vốn vay trong bối cảnh xuất hiện các yếu tố “thay đổi hoàn cảnh cơ bản” mà ngân hàng chưa có đủ cơ sở để thẩm định.

Ban đầu, dự án được định hướng là tuyến cao tốc trọng điểm, kết nối vùng Tây Nguyên với vùng Đông Nam Bộ, liên kết các tỉnh Bình Phước, Đắk Nông (trước đây) với TP. HCM, qua đó tạo động lực phát triển không gian kinh tế mới. Tuy nhiên, sau khi sáp nhập tỉnh, vai trò kết nối trung tâm của tuyến đường đã có sự thay đổi đáng kể. Các trục giao thông từng được xem là huyết mạch nay không còn giữ vị trí trung tâm như trước, kéo theo sự thay đổi về nhu cầu đi lại và tính cần thiết của tuyến.

Bên cạnh đó, quy hoạch giao thông mới theo trục Đông - Tây (hướng biển) sau sáp nhập tỉnh, đặc biệt với sự xuất hiện của dự án cao tốc Gia Nghĩa - Bảo Lộc - Phan Thiết, kết nối 3 trung tâm Phan Thiết - Bảo Lộc - Gia Nghĩa, được dự báo sẽ tác động mạnh đến nhu cầu sử dụng cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành. Điều này tiềm ẩn nguy cơ làm giảm lưu lượng xe, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả kinh tế cũng như nguồn trả nợ của dự án thành phần 1.

Trước thực tế đó, TCB đã đề nghị doanh nghiệp dự án và liên danh nhà đầu tư đánh giá toàn diện các yếu tố làm thay đổi hoàn cảnh triển khai dự án, rà soát lại tính khả thi, đồng thời làm việc với chính quyền địa phương để có cơ sở thẩm định và thực hiện thủ tục mời hợp vốn, đáp ứng nhu cầu vốn cho dự án.

Không chỉ gặp khó khăn trong công tác thu xếp và thẩm định vốn, doanh nghiệp dự án còn đối mặt với nhiều vướng mắc liên quan đến giải phóng mặt bằng và nguồn cung vật liệu xây dựng.

Đề xuất chuyển đổi hình thức đầu tư

Trước những khó khăn, thách thức phát sinh, doanh nghiệp dự án đã có văn bản gửi UBND tỉnh Đồng Nai và đề xuất xem xét chuyển đổi hình thức đầu tư dự án thành phần 1 từ hợp đồng BOT sang hợp đồng BT, với phương thức thanh toán bằng quỹ đất tại tỉnh Đồng Nai cho toàn tuyến cao tốc.

Theo doanh nghiệp dự án, căn cứ quy định tại Luật Đầu tư theo phương thức PPP số 64/2020/QH14 ngày 18/6/2020 và các luật sửa đổi, bổ sung, dự án thành phần 1 có thể được điều chỉnh, bao gồm thay đổi loại hợp đồng, trong trường hợp xuất hiện các yếu tố làm thay đổi căn bản mục tiêu, địa điểm, quy mô dự án hoặc tác động lớn đến hiệu quả tài chính, tiến độ và khả năng thu hồi vốn. Trường hợp việc điều chỉnh dẫn đến thay đổi căn bản về chủ trương đầu tư, dự án sẽ phải thực hiện thủ tục điều chỉnh theo quy định.

“Thực tế, dự án thành phần 1 chịu tác động trực tiếp từ việc điều chỉnh quy hoạch vùng, thay đổi địa giới hành chính, sáp nhập tỉnh Bình Phước với Đồng Nai, Đắk Nông với Lâm Đồng, cũng như sự dịch chuyển trung tâm hành chính cấp tỉnh. Những yếu tố này đã làm biến động lưu lượng giao thông và phương án tài chính ban đầu của dự án.

Do đó, việc đề xuất chuyển đổi hình thức đầu tư từ BOT sang BT là phù hợp với quy định pháp luật, góp phần bảo đảm tính khả thi về tài chính, tối ưu tiến độ triển khai và tạo sự đồng thuận xã hội”, văn bản của doanh nghiệp dự án gửi UBND tỉnh Đồng Nai nêu rõ.