Cuộc 'thay máu' tiếp diễn ở doanh nghiệp thép 4.400 tỷ đồng: Sau Chủ tịch, thêm 4 tướng 'về hưu'

CTCP Đầu tư Thương mại SMC tiếp tục biến động mạnh ở cấp quản trị khi ngày 17/11 công bố kế hoạch lấy ý kiến cổ đông để miễn nhiệm thêm ba thành viên HĐQT và một thành viên Ban Kiểm soát. Đây là đợt thay đổi nhân sự quy mô lớn thứ hai chỉ trong chưa đầy một tháng, sau khi ĐHCĐ bất thường giữa tháng 10 đã miễn nhiệm hai thành viên HĐQT và bầu mới ba nhân sự, đồng thời kiện toàn Ban Kiểm soát.

Cùng với thay đổi nhân sự, SMC cũng sửa điều lệ, quy định Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc đều là người đại diện theo pháp luật. Động thái dồn dập này phản ánh nỗ lực tái cơ cấu trong bối cảnh kết quả kinh doanh lao dốc và rủi ro hoạt động ngày càng lớn.

“

Tại ĐHCĐ tháng 4/2023, Tổng Giám đốc SMC lúc bấy giờ, ông Đặng Huy Hiệp, từng mô tả cú rơi của thị trường thép khi giá từ đỉnh 950 USD/tấn lao xuống 500 USD/tấn chỉ trong hai quý. Theo ông, toàn ngành đều suy giảm mạnh trong năm 2022 do giá bán giảm sâu và cạnh tranh thị phần gay gắt.

Trong bối cảnh đó, SMC ghi nhận khoản lỗ ròng gần 579 tỷ đồng - mức tệ nhất trong lịch sử hoạt động. Doanh nghiệp buộc phải thu hẹp hàng tồn kho ở cuối năm nhằm hạn chế rủi ro giá. Ông Hiệp khi ấy công khai nhận trách nhiệm trước cổ đông, gửi lời xin lỗi vì kết quả kinh doanh không đạt kỳ vọng. Chủ tịch Nguyễn Thị Ngọc Loan cũng cúi đầu nhận lỗi tại đại hội.

Tuy nhiên, cú sốc năm 2022 chỉ là khởi đầu cho giai đoạn khó khăn kéo dài của SMC, khi doanh nghiệp bước vào vòng xoáy thua lỗ, nợ xấu và áp lực tái cấu trúc ngày càng nặng nề.

Trong quý III/2025, SMC ghi nhận doanh thu 1.571 tỷ đồng, giảm 31% so với cùng kỳ; lỗ sau thuế 77,8 tỷ đồng. Lũy kế 9 tháng, doanh thu đạt 5.369 tỷ đồng, giảm 20% và lỗ sau thuế 159 tỷ nâng lỗ lũy kế lên mức 318 tỷ đồng.

Áp lực tài chính buộc SMC phải liên tục bán tài sản. Trong hai năm 2023-2024, doanh nghiệp rao bán đất tại Tân Tạo 2 và Bình Dương, thoái toàn bộ 13,1 triệu cổ phiếu NKG của Thép Nam Kim và bán cả trụ sở văn phòng tại 681 Điện Biên Phủ (TP. HCM).

Ngày 23/10, HĐQT tiếp tục phê duyệt việc bán 10,5 triệu cổ phiếu HBC - số cổ phiếu được hoán đổi từ khoản nợ gần 105 tỷ đồng - với giá 10.000 đồng/cp. Tại ngày 30/9, lô cổ phiếu này chỉ được định giá 67 tỷ đồng, khiến SMC đang chịu khoản lỗ tạm tính khoảng 38 tỷ đồng.

Những khó khăn hiện tại bắt nguồn từ giai đoạn 2022-2023, khi thị trường bất động sản trầm lắng khiến SMC “mắc kẹt” với các khoản nợ lớn từ các đối tác như Hòa Bình và Novaland. Đầu năm 2025, nợ xấu của công ty là 1.322 tỷ đồng; đến 30/9, số dư này còn 858 tỷ đồng sau khi Novaland cấn trừ công nợ bằng bất động sản trị giá 435 tỷ.

Tại thời điểm cuối quý III/2025, tổng nguồn vốn của SMC đạt 4.371 tỷ đồng, trong đó nợ phải trả 3.720 tỷ đồng, riêng nợ vay 2.294 tỷ đồng - gấp 3,5 lần vốn chủ sở hữu. Đáng chú ý, Chủ tịch HĐQT SMC đang phải thế chấp toàn bộ cổ phiếu và nhà riêng để bảo đảm các khoản vay cho công ty, cho thấy áp lực thanh khoản và rủi ro tài chính ở mức cao.

Từng đạt đỉnh doanh thu 21.319 tỷ đồng và lãi sau thuế 901 tỷ đồng năm 2021, SMC hiện đối mặt chu kỳ khó khăn nhất trong gần 35 năm hoạt động. Những thay đổi nhân sự liên tiếp và các thương vụ bán tài sản cho thấy doanh nghiệp đang nỗ lực tìm lối thoát, nhưng con đường tái cấu trúc vẫn còn nhiều thách thức.