Đề xuất cơ chế đặc thù với tuyến đường sắt VinSpeed, THACO muốn tham gia: Nhà nước cho vay tới 80% vốn, lãi suất 0%

Bộ Xây dựng vừa hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và đã gửi Bộ Tư pháp thẩm định.

Theo dự thảo, Bộ Xây dựng đề xuất nhiều cơ chế ưu đãi vượt trội liên quan đến chính sách tài chính. Cụ thể, với phương thức đầu tư kinh doanh, Nhà nước có thể cho vay tối đa 80% tổng mức đầu tư được phê duyệt, với lãi suất tối thiểu bằng 0% và thời hạn vay tối đa 30 năm kể từ ngày giải ngân đầu tiên. Nhà đầu tư có trách nhiệm hoàn trả toàn bộ khoản vay trong vòng 30 năm.

Trường hợp đầu tư theo phương thức đối tác công tư, tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia không vượt quá 80% tổng mức đầu tư được phê duyệt.

Các ngân hàng thương mại trong nước sẽ được miễn áp dụng giới hạn dư nợ cấp tín dụng với khoản vay dành cho nhà đầu tư dự án. Khoản vay này cũng không tính vào tổng dư nợ theo quy định hiện hành, qua đó mở rộng dư địa tín dụng cho các định chế tài chính.

Về thu xếp vốn và tiến độ giải ngân, ngay sau khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhà đầu tư phải lập kế hoạch huy động và giải ngân vốn, trình cơ quan chức năng phê duyệt trước khi khởi công. Việc giải ngân vốn chủ sở hữu phải đảm bảo ít nhất 20% mỗi kỳ, cho đến khi hoàn tất phần vốn góp của nhà đầu tư.

Nếu nhà đầu tư không đáp ứng tiến độ huy động vốn hoặc sử dụng nguồn vốn vay Nhà nước sai mục đích, cơ quan quản lý có quyền đơn phương thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và nhà đầu tư phải bồi thường mọi thiệt hại phát sinh.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có chiều dài 1.541km, xuất phát từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TP. HCM), với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 67 tỷ USD. Đây là công trình trọng điểm quốc gia, được kỳ vọng tạo cú huých phát triển hạ tầng và kinh tế vùng.

Hiện đã có ít nhất hai tập đoàn trong nước tuyên bố muốn tham gia đầu tư dự án là VinSpeed (thuộc Vingroup) và THACO. Cả hai cùng đề xuất tổng mức vốn 61,35 tỷ USD (chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng và tái định cư). Trong đó, 20% vốn sẽ do doanh nghiệp tự thu xếp và 80% còn lại vay Nhà nước lãi suất 0% trong thời hạn từ 30-35 năm.

Về tiến độ thực hiện, VinSpeed khẳng định chỉ cần 5 năm để hoàn thành toàn tuyến (so với 10 năm nếu Nhà nước tự đầu tư), trong khi THACO đề xuất thi công trong 7 năm.