Hà Nội có nhiều thứ mà thành ra… không có gì: Lãnh đạo thẳng thắn về tình trạng 'chảy máu chất xám'

Chiều 10/12, tại Diễn đàn quản trị doanh nghiệp Việt Nam 2025 (VCG Forum 2025) với chủ đề “Khai phá tiềm năng tài sản số”, TS. Trần Anh Tuấn, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Hà Nội, cho biết: Hà Nội sở hữu rất nhiều tiềm năng phát triển, song nghịch lý là thành phố lại đang ở trạng thái “có nhiều thứ mà thành ra không có gì”.

Theo ông, nhiều năm qua, lực lượng nhân tài của Thủ đô đã rời đi để lập nghiệp tại TP.HCM, Đà Nẵng hoặc ra nước ngoài như Singapore, Thái Lan, Trung Quốc.

“Hà Nội đã đánh mất rất nhiều chất xám, nguồn nhân lực và nguồn lực tài chính quan trọng,” ông nhấn mạnh.

Vậy Hà Nội đang muốn gì? Theo TS. Tuấn, mục tiêu hiện nay là trở thành điểm đến hấp dẫn nhất thế giới về đầu tư, không chỉ trong khu vực. Thành phố đặt tham vọng thu hút trở lại toàn bộ nguồn lực từng rời bỏ Hà Nội.

Mục tiêu 2026–2030: Kinh tế số chiếm 40% GDP, tăng trưởng 11%/năm

Hà Nội đang vận dụng Luật Thủ đô mới cùng Luật Khoa học & Công nghệ, Nghị quyết 15 và nhiều quy phạm pháp luật để ban hành 6 nghị quyết quan trọng.

“Ngay cả TP.HCM cũng chưa có nghị quyết sandbox, nhưng Hà Nội đã triển khai trước,” TS. Tuấn nói.

Điểm đột phá được nêu bật là việc Hà Nội trở thành địa phương đầu tiên lập Quỹ đầu tư mạo hiểm. Theo TS. Tuấn, đây là bước đi thể hiện tư duy mở, hướng tới tạo “đường băng” cho startup và đổi mới sáng tạo.

Theo kế hoạch, Hà Nội đặt mục tiêu: Kinh tế số chiếm ít nhất 40% GDP; Tăng trưởng kinh tế 11% trở lên nhiều năm liên tiếp. TS. Tuấn thẳng thắn, với mô hình tăng trưởng truyền thống, gần như bất khả thi để đạt mục tiêu này. Con đường duy nhất là khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và đặc biệt là các mô hình kinh tế số.

Hà Nội sở hữu kho dữ liệu khổng lồ, nhưng theo TS. Tuấn: “Chúng ta chưa khai thác được gì, thậm chí để doanh nghiệp nước ngoài lấy dữ liệu của mình để kiếm tiền của mình, còn chúng ta không thu được một đồng nào.”

Đây là thất thoát kinh tế nghiêm trọng, khiến Hà Nội quyết tâm làm sạch, chuẩn hóa và khai thác dữ liệu như một nguồn tài nguyên mới.

Cụ thể, Hà Nội đang chuẩn bị nhiều sandbox thí điểm, trong đó nổi bật là lần đầu tiên, một thành phố tại Việt Nam bỏ tiền ngân sách mua kết quả nghiên cứu khoa học. Ngày 22/12, Hà Nội sẽ ký hợp đồng mua sáng chế kit test phát hiện ung thư đã được cấp bằng bảo hộ với quan điểm: “Không để sáng chế Việt chảy ra nước ngoài thêm nữa”.

Hoặc về Nghị định 271 của Chính phủ về thành lập doanh nghiệp spin-off. “Chúng tôi làm việc với tất cả các trường đại học, cũng trong ngày 22/12 tới, chúng tôi sẽ ký 5 MOU, thành phố sẽ cấp tiền cho 5 nhóm nghiên cứu để thành lập doanh nghiệp spin-off của các trường đại học lớn.

Hay với lĩnh vực blockchain, chúng tôi cũng đang làm việc với các đơn vị có năng lực để giải bài toán về truy xuất nguồn gốc trong an toàn thực phẩm, qua đó gây dựng lại niềm tin của người tiêu dùng”, ông Tuấn thông tin.

Theo ông Tuấn, quan điểm của Hà Nội hiện nay là không nhìn lại phía sau, nghĩa là không so sánh với các địa phương trong nước mà chỉ so sánh với khu vực và quốc tế. Dù chưa được định danh chính thức là Trung tâm tài chính quốc tế, nhưng chắc chắn trong tương lai gần, Hà Nội sẽ trở thành một trung tâm như vậy.

“Hà Nội đang ‘đốt đuốc’ đi tìm các kiến trúc sư trưởng cho dữ liệu, phần cứng, chip bán dẫn, tài sản số. Hà Nội nay đã khác xưa rất nhiều”, TS Tuấn nhấn mạnh.